5 Resimde Harf Devrimi

29-06-2015

Editör

National Geographic Dergisi’nin Ocak 1929 tarihli sayısında yayımlanan bu fotoğraflar halktaki tepkinin izlenebilmesi adına önem arz ediyor.

1. Tiyatro ilanları resimde görüldüğü üzere hem yeni harflerle hem Arap harfleriyle yayımlanıyor. İlanda Fransızca'nın da kullanıldığı görülüyor.

2. Halktan manav dükkanı işleten birini harıl harıl yeni alfabeyi çalışırken görüyoruz.

3. Dükkan sahibi bir genç yeni harflerin bulunduğu tabelanın önünde poz veriyor.

4. Berber anlamına gelen ''perukhari'' yeni harflerle yazılıyor.

5. Tabelacıların işlerinin yoğun olduğu zamanlardan geçiliyor. Önce Arap alfabesiyle yazılan tabelalar kararın alınmasından sonra yeni haline dönüştürülüyor ve sıkıntılar yaşanıyor.

DİĞERLERİ

17 Ağustos’ta Ne Oldu?

Osmanlı Devleti zamanında 10 Eylül 1509 tarihinde gerçekleşen ve dönemin nakillerine göre Kıyamet-i Suğra (Küçük Kıyamet) olarak nitelenen deprem toplamda 50 saniye sürmüş ve tahminen en az 7,7 büyüklüğünde gerçekleşmişti. Bu deprem kayıtlardaki en büyük şiddeti ifade ediyorken o günkü İstanbul’un 160.000 kişilik nüfusundan 13.000 kişi hayatını kaybetmiş, Osmanlı Hanedan üyelerinden bazıları da can kaybı yaşamış ve yüzlerce insanın yaralanmasına sebep olmuştu. Deprem, Marmara Denizi’nde Adalar civarında gerçeklemiş olup Edirne’den Gelibolu’ya büyük hasarlar meydana gelmişti. Bundan neredeyse 5 asır sonra ise yine aynı yerde, bu sefer daha kalabalık bir nüfusun maruz kaldığı merkez üssünün Gölcük olduğu bir deprem daha meydana geldi.

Bosna Hersek’te Tarihe Meydan Okuyan 7 Osmanlı Camisi

Osmanlı Devleti’nin Balkanlar’daki yüzü olan ve dört yüz yılı aşkın bir süre Osmanlı’nın hakimiyetinde kalan Bosna-Hersek, günümüzde Osmanlı’ya ait kültürel değerler ile birlikte birçok mimari yapıya da mirasçılık yapmaktadır. Tarih boyu Bosna topraklarının gördüğü savaşlardan dolayı tahrip edilen ancak geçirdiği restorasyon çalışmalarıyla birlikte bugün hala ayakta kalabilen değerli Osmanlı camilerinin bazılarını birlikte tanıyalım.

Fotoğrafın Öyküsü; Muhammed Ali ve Saddam Hüseyin

Bu fotoğrafın bir öyküsü var. 1990'lı yılların başında Süper Güç Amerika Birleşik Devletleri'nin yapamadığını Muhammed Ali nasıl yaptı?

Acı Rakamlarıyla Bosna Savaşı

2.Dünya Savaşı’ndan sonra gerçekleşmiş olan en büyük insanlık suçlarına şahit olunan Bosna Avrupa’nın ortasında bir iç savaştan ziyade yok etme politikasının açıkça uygulandığı bir ülkeydi. Kelimelerin ifade edemediği büyük suçların ne boyutlara vardığını ise numaralardan faydalanarak açıklamaya çalışacağız. Bahsi geçen matematiksel veriler ise iyimser rakamlar olmakla birlikte tüm incelemelerin yapılmamış olmasından dolayı ortalama tahminleri içeriyor.

Bu Fotoğrafın Bir Öyküsü Var

70 Yıl Önce Bugünlerde, Japonya’da Joe O’Donnell Ekim 1945’te, savaşın tüm yıkıcılığı ve vahameti ile gözler önünde olduğu bir tarihte Amerika’nın doğrudan müdahale ettiği Japonya’ya gittiğinde 23 yaşındaydı. Genç fotoğrafçı Amerikan işgalinin ardından yalnızca Nagazaki ve Hiroşima değil atom bombalarının atılmasından önce ağır şekilde tahrip edilen 60 kadar Japon şehri de güzergahına eklemiş, buralardaki son durumu belgeleyecekti böylece. O’Donnel o anki psikolojisini “hatırladığım kadarıyla tanıştığım insanlar, şahit olduğum acı ve inanılmaz tahribat beni sözde düşmanlarımıza karşı farklı bir sorgulamaya yöneltti” diye dile getirirken bu anları 300 kadar fotoğraf ile ölümsüzleştirdi. Bu fotoğrafta Japon bir çocuk çıplak ayakları ile sırtındaki kardeşini bir krematoryumda yakılması için taşıyor. Kardeşinin naaşını taşırken ağlamadığı görülen ağabeyi kardeşinin yakılışını da izlemişti. Fotoğraf Nagazaki’de çekildi. İsmini bilmediğimiz, muhtemelen 10 yaşında olan savaş mağduru büyük ihtimalle hava saldırısı sonucu kaybettiği kardeşine son vazifesini yaparken başını dik tutmayı ihmal etmiyor. Fotoğrafı çeken O’Donnell her ne kadar Japonya’dan ülkesine döndüğünde normal yaşantısına devam etse de kariyerinin bir kısmını geçirdiği Beyaz Saray’da fotoğrafçılık yaptıktan sonra o günkü gördüklerini “keşke hiçbir zaman bu atom bombaları kullanılmasaydı” diyerek dile getirecektir.

Osmanlı Haberleşmesinde Uzun Mesafe Koşucuları: Peykler

Tarih boyunca havadislerin hızlı ve güvenli bir şekilde iletilmesi büyük önem taşımaktadır. Bu nedenle iletişimin doğru sağlanabilmesi adına haber taşıma vasıtası olan at, güvercin, deve gibi hayvana dayalı sistemler yanında sembollere dayalı sistemler de kullanılırdı. Ancak iletişimin sağlanmasında güven unsuru oldukça önemlidir. Güven ve hız ihtiyacına aynı anda vakıf olabilmek için yeni bir alternatif gerekliydi. Osmanlı Devleti’nde hızlı ve güvenilir haberleşme ihtiyacını sağlayan grup ise hızlı koşuculardan oluşan ve Peyk diye adlandırılan koşucu birliklerdi.

KELAM

Su nasıl suya benzerse, bir milletin geleceği de geçmişine öyle benzer.

İbn Haldun